نگاهی به گروه متال آیرون میدن

هروقت قرار میشود مطلبی برای آدم برفیها بنویسم در حین نوشتن مطلب, تلویزیون هم برنامه ای درهمان راستا پخش می کند و این خیلی جالب است(طبیعتا منظورم تلویزیون داخل کشور نیست) پیش از این برای مقالات مربوط به جان لنون و ووداستاک چنین اتفاقی برایم افتاد و حالا در حین مقاله مربوط به آیرون میدن هم چنین اتفاقی افتاد و چندی پیش CNN مستند گزارشی تقریبا مفصلی از ایشان پخش کرد.اواسط دهه ۷۰ میلادی گروه متال IRON MAIDEN در انگلستان ظهور کرد. اولین آلبومشان در سال ۱۹۸۰ با نام IRON MAIDEN بازار آمد  پیش از عرضه آلبوم اعضای گروه دچار تغییر و تحول زیادی شد اما هنگام ارائه اولین آلبوم گروه تقریبا ترکیب اصلی اش را شناخت البته استیو هریس بنیانگذار گروه پای ثابتش بود و دیگر اعضا نیکو مک برین(درامز)ادریان اسمیت(گیتار)دیو مورای(گیتار) و بروس دیکینسون خواننده گروه که بعدها به یکی از بهترین خوانندگان متال تبدیل شد. در آغاز،IRON  بدلیل طراحی صحنه متفاوت کنسرتهایش معروف شد . سمبل آیرون میدن موجودی کریه المنظر به نام � ادی� بود. این موجود با صورت اسکلتی و موهای بلند سفیدرنگ به عنوان مظهر خوی اهریمنی درون انسانها شناخته میشد.ادی متناسب با موضوع هر آلبوم گروه به شکل و شمایل خاصی در می آید. نخستین حضور رسمی ادی در محافل جایی بود که میدن با یک طرح روی جلد جنجالی خبرساز شد. درطرح روی جلد نخستین آلبوم رسمی گروه مارگارت تاچر و یارانش در کمین ادی نشسته اند. آلبومهای آیرون میدن به مفاهیمی همچون جهان بعد از مرگ و نیروهای اهریمنی درون ذهن و وجود انسان اشاره دارد و چندین آهنگ نیز بر اساس کتابها و رمانهای معروف خوانده اند  که می توان به آهنگ BRAVE NEW WORLD(جهان نوین شجاع) بر اساس کتاب معروف الدوس هاکسلی اشاره کرد. و همچنین آهنگهایی در نقد قدرت و شهوت قدرت طلبی که در دیگر آهنگشان �اسکندر کبیر� تجلی یافته است . در جای جای این آهنگ و ترجیع بند آن به کرات با ابیاتی نظیر�نامش ترس به دل مردم می افکند� یا �تخت جمشید پایتخت پارس را به اتش کشید�یا�او سبک سیاق جدیدی از زندگی را رواج داد�به مدح و ثنای اسکنر کبیر(!!!) می پردازند اما بخش بیادماندنی آهنگ اخرین بیت آن است که صدای خواننده به اوج می رسد و ولی اسکندر را به حضیض می کشاند � او در بابل از تب مرد� به همین سادگی.  آیرون میدن را بدون صدای عالی بروس دیکینسون نمی توان تصور کرد در آهنگ معروف  FEAR OF THE DARK(1992) لحن صدای دیکینسون طوری است که با هر کلمه هراسی را که نطفه شکل گیری شعرش شده عینا به مخاطب خود تزریق می کند. به همین خاطر در فاصله سالهای ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۹ که دیکینسون از گروه کناره گرفته بود اقبال عمومی نسبت به آیرون میدن شدیدا افت کرد و جانشینش � بیلز بیلی� نتوانست یاد و خاطره دیکینسون را زنده نگاه دارد و بعد از ۳ آلبوم مجددا جایش را به دیکینسون داد. اگر چه بیلی هم خواننده و ترانه سرای بسیار قابلی بود اما سایه دیکینسون بر او سنگینی می کرد .

در دوره اول حضور دیکینسون در آیرون میدن (مابین ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۲) آهنگهای فراموش نشدنی مانند � تنهایی دونده استقامت� �اسکندر کبیر� �سالهای از دست رفته�" جایی در زمان� � ترس از تاریکی� �یهودا! راهنمای من باش�  خلق گردید .البته در اولین آلبوم گروه در ۱۹۸۰ خواننده گروه پل دی آنو بود که بعداز این آلبوم از گروه جدا شد معروفترین آهنگ وی در این آلبوم �فردا را بیاد آر � نام داشت.

اعضای آیرون میدن همگی دارای تحصیلات دانشگاهی هستند(برخلاف متالیکا) و این مطلب را میتوان با نگاهی به متن آهنگهایشان نیز دریافت.

سال ۱۳۷۰ که ماهواره و سی دی درکار نبود ما با رادیو بی بی سی به جستجوی موزیکهای جدید می پرداختیم و برنامه روز هفتم  بی بی سی همراه آن روزهای من و همسالان من بود به خاطر دارم که اولین بار شهریار مجری برنامه موسیقی حین پخش آهنگهای پاپ گفت حالا یک آهنگ هوی متال میشنویم از آیرون میدن. من فکر میکردم هوی متال یکی از شاخه های متالوژی است  ولی ترسیدم معنی اش را از پسردایی ام که فارغ التحصیل متالوژی دانشگاه تهران بود بپرسم. یکی دو سال بعد هنگامی که دانشگاه بودم یکی از هم اتاقی هایم یک کتاب پلاک قرمز* را از مخزن کتابخانه دانشگاه کش رفته و به اتاق آورد تا درباره تحقیقی که می خواست بنویسد ازش استفاده کند . نگاهی به کتاب انداختم و با کمال تعجب دیدم مطالبی درباره گروههای متال در آن به چشم می خورد و البته اغلب این گروهها را به عنوان گروههای منحرف و شیطان پرست ومروج عریان گری مورد نوازش قرار داده بود(مثلا wasp) نام کتاب راز گل سرخ  و نوشته یک استاد � ارزشی � بود. در همین حین چشمم به اسم  آیرون میدن افتاد ابتدا حدس زدم که حتما آنها را نیز شیطان پرست خطاب کرده اما در کمال شگفتی، با وجود اینکه نویسنده ارزشی(!) به یکی از حرکات بسیار زشت یکی ازاعضای گروه در یک اجرای زنده اشاره کرده بود ولی چون در کلیپی که از آنها دیده بود زن و مردی سوار بر ماشین به خواب رفته و ماشینشان به صخره بزرگی که رویش تکنولوژی نوشته شده برخورد می کند,همین باعث برداشتی مثبت برای نویسنده کتاب شده بود و این موضوع باعث ارادت قلبی بیشتر من به آیرون میدن شده بود.    القصه! هوی متال را با  آیرون میدن شناختم و تا بحال نیز گروه دیگری نتوانست در این اقلیم با آیرون میدن شریک شود . در مقایسه با چهره های جنجالی دیگر عرصه متال (مثلا ازی ازبرن) بچه های آیرون میدن دردسر و حاشیه کمتری داشتند و خوشبختانه خبری از اعتیاد اعضایشان هم جایی به گوش نرسیده است.

***

سال ۲۰۰۰ بروس دیکینسون بعد از ۸ سال غیبت مجددا به گروه بازگشت  و این درپی افت نامحسوس گروه بعداز ۳ آلبوم بدون دیکینسون بود. این احتمال وجود داشت گروه برای بازگشت به روزهای اوج گذشته کار بسیار سختی در پیش داشته باشد اما دیکینسون دربازگشت از غیبت صغری، با انرژی مضاعفی گام به استودیو گذاشت و این مصادف شد با بازگشت دیگر عضو سالها جدا شده گروه � آدریان اسمیت�.

۳ آلبومی که بعد از این بازگشت با شکوه ارائه شد عبارت بود از brave new world (2000) و  dance    of death(20003)  وa matter of life and death(2005) که موید رویکرد جدیدی در گروه بود . اشعار گروه بیشتر به سمت نکوهش جنگ و نکوداشت اساطیر گرایش پیدا کرده بود.

آهنگ pachendale از آلبوم dance of�.  که اشاره داشت به مکانی که نیروهای متفقین در سال ۱۹۴۵ حمله نهایی را به متحدین آغاز کرده بودند , فارغ از نامها و مکانها،حس و حال میدان جنگ را از دید  یکی از کسی که در جولانگاه حضور داشت بخوبی تصویر می کرد البته� کریس دی برگ� هم چند سال پیش آهنگی در مورد همین مکان معروف خوانده بود.

برای سفر به نقاط مختلف دنیا و اجرای کنسرت، آیرون میدن صاحب یک هواپیمای اختصاصی است و خلبان آن هم کسی نیست جز بروس دیکینسون خواننده گروه و همانطور که خلبان قابلی است در بعد موسیقایی هم برای گروه نقش یک خلبان و راهبر را ایفا می کند. اگر چه رهبر رسمی و اصلی گروه� استیو هریس� است که در ۱۹۷۵ گروه را تاسیس کرد. آیرون میدن در سبک speedcore در شاخه متال کار میکند و همان سبکی است که متالیکا نیز در شروع کار به آن گرایش داشت متالیکا  �بعدا� به قول منتقدان عزیز به trash  متمایل شد.

آیرون میدن نیز بعنوان یک گروه جریان ساز متال مقلدین و پیروانی  برای خود دارد و در دهه ۹۰ چند گروه متاثر از ایشان پدید آمد که از معروفترینها می توان به  Sonic youth  و Gamma ray اشاره کرد.در مقایسه با متالیکا، آیرون میدن حاشیه های کمتری داشت اعضای گروه یکرنگ و خالص بودند(و هستند)و کارشان به بازپروری نکشید!!! متالیکا بعد از آلبوم متالیکا(۱۹۹۱) افت محسوسی داشت و تازه سال ۲۰۰۸ آهنگ THE DAY THAT NEVER COMES توانست بعد از سالها اعاده حیثیتی برای گروه باشد اما آیرون میدن در فاصله ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ ،  ۳ آلبوم شنیدنی و جذاب را ارائه داد.

فصل مشترک کارهای راک و متال ارزشمند، نوای شرقی نوزندگان چیره دست  مایه غنا ی آثارشان است و آیرون میدن هم در این زمینه ید طولایی دارد و همین باعث می شود مخاطبان متال در سراسر دنیا در ترانه های آیرون میدن نوعی آشنا پنداری را تجربه کنند.یکی دیگر از کاراکترهای گروههای موفق موسیقی که آیرون میدن نیز آن را داراست تداوم و پایدار ماندن به خط مشی اصلی و آغازین گروه است. اشعار غنی و راز آلود شان نیز مکمل خوبی برای موزیک تاثیرگذارشان است. هر آلبوم جدید آیرون میدن تازگی و طراوت خاصی دارد و اجازه نمی دهد به آلبوم های قبلی اش فکر کنیم و دچار نوستالژی شویم.